Mineral yakıt olarak da bilinen fosil yakıtlar, yüksek oranda karbon içeren doğal enerji kaynakları olarak biliniyor. Bilim insanlarına göre milyonlarca yıl öncesinden kalan canlı kalıntılarının oksijensiz ortamda çözülmesiyle meydana gelen bu yakıtlara kömür, petrol ve doğal gaz örnek veriliyor. Tüm dünyadaki elektrik enerjisi ihtiyacını karşılayan fosil yakıtların gelecek dönemde tükenme olasılığı ve sanayileşmenin artmasıyla birlikte çevre kirliliğine yol açması, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgiyi yüksek oranda arttırdı.

Güneşlenme Süresi

Nüfus artışı, endüstri ve sanayi gibi birçok unsur enerji kaynak kullanımında sıkıntıların yaşanmasına sebebiyet veriyor. Ülkelerin gelişmişlik seviyesini de doğru orantıda gösteren enerji tüketimi için farklı alternatif yöntemler aranıyor. Yok olma problemiyle karşı karşıya kaldığımız fosil yakıtların giderek pahalılaşması ve en çok tercih edilen kaynak olması nedeniyle çevre kirliliğine yol açması yenilenebilir enerji kaynaklarının popülaritesini artırdı. Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle birçok ülkeden daha fazla güneşlenme süresine sahip olduğu için Güneş Enerji Sistemleri (GES) için önemli bir avantajı elinde bulunduruyor. Güneş enerjisinde yüksek kullanım kapasitesine sahip olan Türkiye’nin güneşlenme süreleri, aylık ve yıllık olarak değişkenlik gösterse de günlük ortalama 7 saat 30 dakika olarak belirlendi. Türkiye Elektrik İletişim A.Ş. (TEİAŞ) tarafından hazırlanan son Kurulu Güç Raporu’na göre birincil enerji olarak güneş, en çok tercih edilen kaynak oldu. Türkiye’de 9 bin 353 adet güneş santrali ile 9.425,4 kurulu güce (MW) ulaşıldı.

Düşük İşletme Maliyeti

Çevre dostu, güvenli ve tükenmez yenilenebilir enerji kaynaklarına büyüyen ilginin en önemli sebepleri arasında fosil yakıt oluşumunun uzun sürmesi yer alıyor. Örnek vermek gerekirse dünyadaki bir günlük enerji kullanımı için yaklaşık bin yıllık fosil yakıt oluşumu tüketiliyor. Günümüzde birbirinden farklı birçok yenilenebilir enerji kaynağı kullanılıyor; rüzgar da bunlardan birisi. Bu kaynakların enerjiye dönüştürülmesinde çevresel sorunlarla karşılaşılmaması sanayicilerin ve diğer temsilcilerin bu alana yönelimi artırıyor. Yüzey ısısı, hava sıcaklığı, basınç ve nem kombinasyonları hava hareketlerini meydana getiriyor. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hareketler rüzgarı oluşturuyor. Enerji uzmanlarının tanımlamasına göre; Türkiye’nin çoğu şehrinde kullanılan rüzgar enerjisi, güneş radyasyonunun yüzeyleri farklı ısıtmasından kaynaklanıyor. Bu enerjinin kullanımında yüksek teknoloji, ham madde masrafı, taşıma sorunlarının olmaması ise uzmanlar tarafından bu türün avantajları arasında gösteriliyor. Gelişen teknolojiler sayesinde rüzgar türbinlerinin verimliliğinin artırıldığı ve maliyetinin azaltıldığı uzmanlar tarafından paylaşılan veriler arasında yer aldı. Türbinlerin ilk yatırım aşamasında yüksek maliyet gerekse de ham maddeye ihtiyaç duyulmadığı için işletme maliyetinin düşük olduğu sektör tarafından bilinenler arasında bulunuyor. Yapılan araştırmalar sonucunda Türkiye’nin en iyi rüzgar kaynak alanları; kıyı şeritleri, yüksek bayırlar ve dağ tepeleri olarak kayıtlara geçti. TEİAŞ‘ın raporuna göre, 358 enerji santralinin kurulu gücü, 2022 Kasım ayına kıyasla 30,6 MW artarak 11.396,2 MW oldu.

Dünyanın En Büyüğü

Okyanus ve denizler gibi su kütlelerin bulunduğu bölgelerde dalga enerjisinden faydalanılabiliyor. Büyük su kütlerinin içerisinde yaşanan dalgaların yoğunluğu suyun 1000 katına denk geldiği için en küçük akış hızlarında dahi yüksek kuvvetler üretiliyor. Rüzgar türbinleri ile aynı mantıkta çalışan su altı türbinleri ile düşük hızdaki kuvvetler bile tüm sistemi etkileyebiliyor. Sistemlerde kullanılan hidrolik konvertörler, dönüş hareketlerini hidrolik akışa dönüştürüyor. Türkiye’nin üç tarafının denizlerle kaplı olması dalga enerjisi için önemli bir fırsat yaratıyor. Yakın zamanda Ordu Büyükşehir Belediyesi, Türkiye’nin ilk dünyanın ise en büyük dalga enerjisi santrali inşasına bu yıl başlanacağını duyurdu. Böylelikle daha öncesinde küçük girişimlerin olduğu dalga enerjisinde ilk kez endüstriyel anlamda büyük bir adımda gerçekleştirildi. İsrailli Eco Wave Power (EWP), Ordu’nun 9 yerinde ölçüm yaparak 77 megavatlık bir potansiyel tespit etti. Kıyıyla bağlantı halinde inşa edilecek santralin yaklaşık maliyeti 150 milyon dolar olarak belirtildi.

Alternatif Enerji Kaynağı

Hava kirliliği ve iklim değişikliği gibi artan çevresel sorunlardan dolayı dünya çapında atmosferi daha az kirleten yenilenebilir enerji kaynakları hız kesmeden geliştirme çalışmaları devam ediyor. Bu enerjiler arasında da yer alan biyokütle ise yaşayan organizmalardan üretiliyor. Odun, tarımsal atıklar, kanalizasyon atıkları, endüstriyel atıklar gibi birçok maddeyi kapsayan biyokütle enerjisi, binlerce yıl boyunca insanlar tarafından odun yakarak ısı enerjisine ulaşmak için kullanıldı. Teknolojik gelişmeler ve sanayide gelinen son durumda biyokütlenin modern kullanımında enerji yoğunluğunun artırılarak ‘fuel’ yakıta dönüşmesine neden oldu. Modern anlamda biyokütlenin formları alanında uzman araştırmacılara göre; katı (ağaç vb.), sıvı (biyodizel vb.), gaz (biyogaz vb.) olarak sınıflandırılıyor. Türkiye’nin de önem verdiği enerji kaynaklarından olan biyokütle; termal, biyolojik ve fiziksel süreçlerle hidrojen ve metanol gibi çeşitli enerji kaynaklarına dönüştürülebiliyor. TEİAŞ verilerine göre, 384 adet biyokütle santraline sahip Türkiye’de kurulu güç ise 1.921,3 MW olarak kaydedildi. Fuel Oil santrali ise 9 tane olup, 251,9 MW kurulu güce ulaştı.

İlk Hidrojen Çıkartması

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı faaliyet gösteren Güney Marmara Kalkınma Ajansı’nın koordinatörlüğünde Türkiye’nin ilk Hidrojen Vadisi hayata geçiriliyor. Hidrojen kullanımlarının öncülerinden olan Enerjisa Üretim‘in Bandırma Üssü’nde yıllık en az 500 ton yeşil hidrojen üretimi yapılacak. Türkiye’nin ithal ettiği ham maddelerden olan metanol ve amonyak gibi ürünlerin öz kaynaklarla üretilmesi için de fizibilite çalışmaları sürdürülüyor. Proje kapsamında Sodyum Bor Hidrür Tesisi yatırımı yapılarak bor mineralinin hidrojen depolamadaki avantajları için de adım atıldı. Dünyadaki bor rezervlerinin yüzde 73’üne sahip olan Türkiye’nin hidrojen ekonomisinde önemli bir yer elde etmesi bekleniyor.

Türkiye’de Hyvillage

Fosil yakıtlar arasında yer alan ve sıklıkla tercih edilen doğal gaz, birçok sektörde kullanılıyor. GAZBİR-GAZMER Temiz Enerji Teknolojileri Merkezi‘nde gerçekleştirilen çalışmalarda doğal gaza belli oranda hidrojen karıştırılarak; konut, proses test laboratuvarı ve merkezi ısıtma sistemi test laboratuvarına verilmesi amaçlanıyor. Doğal gaz şebekesine hidrojen enjeksiyon çalışmaları kapsamında yüzde 5 ila 20’ye kadar hidrojene yüzde 95 ila 80’e kadar doğal gaz karıştırıldığı belirtildi. Test amaçlı yakılan kompozit gazdan başarılı sonuçlar alındığı da verilen bilgiler arasında yer aldı. GAZBİR-GAZMER Proje ve Uluslararası İlişkiler Müdürü Mehmet Şerif Sarıkaya, “Düşük karbonlu bir enerji geleceğinde, yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesinde hidrojen alternatif yollar sunuyor. Karbon salımı yüksek olan ağır saniyede hidrojenin kullanılması ciddi avantajlar sunmaktadır. Ağır sanayi sektörü kaynaklı emisyonların azaltılması, daha fazla yenilenebilir elektriği doğrudan entegre etmek hidrojen ile mümkün olabilir. Bu noktada ağır sanayide hidrojen kullanımı için bazı teknik dönüşümlere ihtiyaç vardır. Kompozit gazın, sanayide kullanılan gaz ekipmanlarında ve endüstriyel yakıcılarda kullanımına yönelik gerekli testleri gerçekleştiriyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

İLGİLİ HABERLER